Het einde vormt het nieuwe begin

U bent gisteren gaan kijken bij het hospice. U vindt het er mooi en wilt er graag naartoe. “Ik wacht alleen nog even.” Uw man heeft een vernauwing aan de aorta en krijgt na het weekend de uitslag. En o ja, woensdag komt de kapper nog.

“Je gaat je grenzen verleggen hè.” Voor uw echtgenoot, kinderen, kleinkinderen en achterkleinkind wilt u zo lang mogelijk blijven leven, maar u voelt dat het genoeg is geweest. “Ik ben 82 jaar, heb een mooi leven gehad met ups en downs. Het is goed zo.”

De zuurstofbril gaat regelmatig uit, zodat u zich kunt wassen en aankleden. Maar zodra het kan, plaatst uw de bril weer terug in uw neus. U merkt dat u achteruit gaat. U zit in het laatste stadium van longfibrose. Een blijvende en ongeneeslijke ziekte die drie jaar geleden op uw levenspad kwam.

Op mijn vraag of u iets anders had gedaan als u uw leven opnieuw zou mogen doen, zegt u resoluut “Oh ja, dat zou ik zeker!”

Ik begrijp dat u drie kinderen gekregen heeft in vier jaar tijd. De pil bestond toen nog maar net en jullie hadden het financieel niet breed. Uw oudste zoon werd ziek, moest opgenomen worden en werd verzorgd door de nonnen. Hij was toen drie jaar oud. Dit was een zware periode voor u.

“Wij mochten niet bij hem komen. Ik weet dat nog zo goed. Ik heb zoveel weerstand gevoeld. Alles in mijn lijf sputterde tegen. Ik wilde naar mijn kind, maar dit mocht niet.”

Uw lijf gaf feilloos aan hoe u wilde reageren. Ernaar luisteren hoorde niet. Gehoorzamen. Emoties onderdrukken. Doorgaan. Aan uw ogen zie ik dat het u nog steeds raakt.

Uw zoon begreep er niks van dat jullie als ouders niet bij hem mochten komen. Hij zag jullie door het raam staan en vervolgens weer weggaan.

“Toen hij op de lagere school ook weer nonnen tegenkwam, was hij iedere keer bang dat wij hem niet meer kwamen ophalen. Het heeft lang geduurd voordat hij weer vertrouwen ervaarde. Ook wij hebben hier nog lang last van gehad. Ik heb veel onmacht ervaren in die periode.”

Stilletjes rollen er tranen over uw wangen. En heel voorzichtig komt er ook iets van boosheid naar buiten.

Ik geloof dat de energie waarmee je het leven verlaat de energie is waarmee je een volgend leven weer instapt. En dat het dus heel zinvol is om je emoties en pijnen aan te kijken voor je overlijdt. Emoties willen simpelweg gezien en gevoeld worden. Zodat je het met liefde leert omarmen.

We nemen afscheid met een knuffel.

“Jeetje. Ik had er geen idee van dat dit me blijkbaar nog zo dwars zat. Dank je. Het lucht me wel op.”

Voelen schept ruimte waar het knelt.