Grenzen

“Er zit geen verbetering in de situatie”, hoor ik haar zeggen. Er zijn momenten dat ze de onherroepelijke achteruitgang niet wil zien, dus is het aan mij om eerlijk te zijn.

“Ik ben bang dat de situatie ook niet meer beter wordt.” Ze ziet dat haar man steeds meer inlevert, maar wil het nog niet accepteren. Dit blijkt ook uit haar voorstel om haar man met de po-stoel naar het bed te vervoeren.

Afgelopen weken zijn mijn grenzen behoorlijk op de proef gesteld in deze zorgelijke situatie. Met de gedachte ‘Ik moet nu duidelijk zijn’, spreek ik mezelf moed in. “Ik wil dit eenmaal proberen, maar zodra ik merk dat uw man geen sta-functie heeft, pak ik de passieve lift.”

Wanneer ik na enkele minuten de tillift pak, probeert ze me mondeling nog te overtuigen. Ze komt met opties van vroeger, van de tijd dat zij in de zorg werkte. “Zou een draaischijf niet iets voor hem zijn?”, vraagt ze. Oké. Eerlijk zijn.

Ik ga voor haar staan, pak haar vast en kijk haar aan. “Uw man heeft geen sta-functie meer. Hij gaat hard achteruit”, en ik herhaal mijn woorden van een week eerder: “Ik wil met alle liefde voor uw man blijven zorgen. Het belangrijkste is dat hij comfortabel is en die indruk heb ik nu niet.” De tranen rollen over haar wangen.

57 jaar samen. Zij herhaalt het ieder moment wanneer ik er ben. Na lymfeklierkanker en blaaskanker kreeg hij drie jaar geleden een hersentumor. De behandeling stopte een jaar geleden toen bleek dat de tumor te snel groeide en ze niets meer voor hem konden doen.

Lange tijd heeft ze geprobeerd alles bij het oude te houden. Nu moet ze in korte tijd steeds vaker en sneller schakelen. Van boven slapen naar een bed in de woonkamer, van douchen tot enkel verzorging op bed, van lopen met ondersteuning naar transfers met de tillift.

Eenmaal in bed, kruipt hij direct in de foetus houding. Tijdens de verzorging pakt hij met regelmaat mijn hand stevig beet. “Houdt u zijn hand maar vast. En praat maar tegen hem. Dat geeft hem rust. Dan doe ik de rest”, zeg ik, terwijl ik zijn hand in die van haar leg. Ze kijken elkaar aan. Of hij het volledig meekrijgt, vraag ik me af, maar de liefde voor elkaar is voelbaar.

Dankbaar voor m’n collega’s, die alles in het werk hebben gesteld om het voor hem, maar ook voor haar én voor ons als zorgverleners, zo comfortabel en ergonomisch mogelijk te maken. Waardoor hij, omringd door zijn dierbaren, thuis kon overlijden.

Het echtpaar ging me na aan het hart. En juist dán is het zo verleidelijk om over mijn grenzen te gaan. Om alleen aandacht te hebben voor de ander, waarbij ik mezelf vergeet. Zorg verlenen gaat op de eerste plaats over aandacht hebben voor jezelf. En dan voor ander.

Ik heb geleerd dat het oké is om ook aan mezelf te denken en mijn grenzen aan te geven. En ik ontdek steeds meer dat ik uiteindelijk meer aan anderen kan geven, als ik eerst voor mezelf zorg. ❤️