Drie-eenheid

Sinds ze beseft dat het leven van haar jongste zus eindig is, vliegen haar bloedsuikerwaarden alle kanten op.

Twee handen op één buik zijn ze. Iedere dinsdag komt ze op bezoek. ‘s Avonds kletst ze honderduit over hoe hun dag is geweest. Ze praten steeds meer over de verschillen tussen vroeger en nu. “We zouden er een boek over kunnen schrijven”, zegt ze lachend.

Sinds het overlijden van haar man, tien jaar geleden, bellen ze iedere avond. Ze nemen de dag door en zeggen elkaar welterusten. Het verdriet is dan ook groot wanneer haar jongste zus overlijdt.

Wanneer zes weken later ook haar middelste zus overlijdt, is de chaos compleet. Hun vaste moment op de zondagmorgen om te bellen en de week door te nemen, is hiermee definitief vervallen.

Haar hoofd is aan het tollen. Duizelingen nemen toe. Emoties schieten alle kanten op. De fysieke ongemakken worden erger en ze lijkt haar draai niet meer te kunnen vinden. De afhankelijkheid van haar kinderen en van ons wordt steeds groter. En met dat laatste heeft ze de grootste moeite.

Langzaam laat ze het leven los en neemt bewust afscheid van een ieder die haar dierbaar is. Ook van ons als zorgmedewerkers. Wanneer voor mij het onvermijdelijke moment is aangebroken, ga ik op een stoel dicht naast haar bed zitten. We pakken automatisch elkaars handen vast en kijken elkaar aan.

“Ik denk dat het overlijden van mijn zussen voor mij de doorslag heeft gegeven”, waarbij ze doelt op haar fysieke achteruitgang. Ze wil er woorden aan geven, maar kan ze niet vinden. Het gemis aan hun is te groot.

Zoals zij met haar twee zussen een drie-eenheid vormt, zo geloof ik dat fysieke, mentale en emotionele aspecten ook een drie-eenheid zijn. Een eenheid en tegelijk zo verschillend. Los van elkaar en tegelijk zo verbonden en van invloed op elkaar.

Ik bedank haar voor wie ze is en voor wat zij achterlaat: onvoorwaardelijke liefde, betrokkenheid, oprechte aandacht voor de ander en ruimdenkendheid. Zij verstaat de kunst van een verbinding tot stand brengen die verder gaat dan ‘zorg leveren’. Waardoor ze in m’n hart is gaan zitten.

Met een lach en een traan nemen we afscheid van elkaar. Ze geeft me een kus op m’n handen en ik op die van haar.

“Het is klaar, ‘t is goed geweest, ik heb een heel mooi leven gehad. Dank jullie wel, dank jullie wel.” Ze blijft haar dank uitspreken tot ik uit haar zicht verdwenen ben.

Tien weken na het overlijden van haar middelste zus, blaast ook zij haar laatste adem uit.

Ons vaste moment op de dinsdagavond om bij te praten, is hiermee definitief vervallen. ‘s Avonds sta ik stil bij haar voordeur, die niet meer opengaat.

Haar nalatenschap herinnert mij eraan om een leven te leven dat de mensen om me heen positief inspireert. Waarbij voelen, aandacht en contact een onlosmakelijke drie-eenheid vormen. En het niet gaat om geld, prestaties of eigendommen, maar juist om de manier waarop ik anderen laat voelen dat ze van waarde zijn. ❤️